549. อรรถกถาวนวัจฉเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 9 ดังต่อไปนี้:-
อปทานของท่านพระวนวัจฉเถระ คำเริ่มต้นว่า อิมมฺหิ ภทฺทเก
กปฺเป ดังนี้.
แม้พระเถระรูปนี้ ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้ว ในพระพุทธเจ้าพระ-
องค์ก่อน ๆ ได้สั่งสมบุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานไว้เป็นอันมากในภพ
นั้น ๆ ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่า กัสสปะ ท่านได้บังเกิดใน
เรือนอันมีสกุล บรรลุนิติภาวะแล้ว ได้สดับพระธรรมเทศนาของพระศาสดา
เกิดศรัทธาบวชแล้ว ประพฤติพรหมจรรย์ได้อย่างบริสุทธิ์ จุติจากอัตภาพนั้น
แล้ว ไปบังเกิดในเทวโลก จุติจากเทวโลกนั้น ไปบังเกิดในกำเนิดนกพิราบ
อยู่ใกล้พวกภิกษุผู้อยู่ในป่า. เขามีเมตตาจิตในหมู่ภิกษุเหล่านั้น ได้ฟังธรรม
จุติจากอัตภาพนั้น ท่องเที่ยวไปในเทวโลกและมนุษยโลก ในพุทธุปบาทกาลนี้
ได้บังเกิดในตระกูลพราหมณ์ ในกรุงกบิลพัสดุ์. ในเวลาที่เขาอยู่ในท้องของ
มารดานั่นแหละ มารดาได้เกิดการแพ้ท้อง เพื่อจะอยู่ในป่า และเพื่อคลอด
ในป่า. การออกจากครรภ์ได้มีแก่มารดาผู้อยู่ในป่า ตามอำนาจแห่งความ
ปรารถนานั้นแล้ว. และพวกญาติได้เอาท่อนผ้ารับเขาผู้คลอดออกจากครรภ์
แล้ว. เวลานั้นเป็นเวลาที่พระโพธิสัตว์ก็ได้ทรงอุบัติขึ้นแล้ว. พระราชา ทรงมี
รับสั่งให้พวกคนนำเด็กนั้นมาแล้ว เลี้ยงไว้ร่วมกับพระโพธิสัตว์ ลำดับนั้น
พระโพธิสัตว์ เสด็จออกสู่พระมหาภิเนษกรมณ์ ผนวชแล้ว ทรงบำเพ็ญ
ทุกกรกิริยาตลอดเวลา 6 ปี เมื่อเป็นพระพุทธเจ้าแล้ว. นายวนวัจฉะนั้น ไป
หาพระมหากัสสปะเลื่อมใสแล้วในโอวาของท่าน ได้ทราบจากสำนักของท่าน

ว่าพระพุทธเจ้าทรงอุบัติแล้ว จึงไปเฝ้าพระศาสดา ได้ฟังธรรมแล้วจึงบวช
ไม่นานนัก ก็ได้เป็นพระอรหันต์พร้อมด้วยอภิญญา 6.
ท่านบรรลุพระอรหันต์แล้ว ระลึกถึงบุรพกรรมของตน ได้เกิดความ
โสมนัสใจ เมื่อจะประกาศถึงเรื่องราวที่ตนเคยได้ประพฤติมาแล้วในกาลก่อน
จึงกล่าวคำเริ่มต้นว่า อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป ดังนี้. บรรดาบทเหล่านั้น ใน
บทว่า พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส นี้ได้แก่ เป็นพวกพ้องคือญาติของพวก
พราหมณ์ พึงทราบว่า ในเมื่อควรจะกล่าวว่า พฺราหฺมณพนฺธุ แต่ท่านได้กล่าว
ไว้ว่า พฺรหฺมพนฺธุ ก็เพื่อความสะดวกแก่การประพันธ์คาถา. ชื่อว่า มหายโส
เพราะมียศแผ่ปกคลุมไปในโลกทั้ง 3 คำที่เหลือทั้งหมด มีเนื้อความพอที่จะ
กำหนดได้โดยง่ายทีเดียวแล
จบอรรถกถาวนวัจฉเถราปทาน

จูฬสุคันธเถราปทานที่ 10 (550)

[140] ในภัทรกัปนี้ พระพุทธเจ้ามีพระ-
นามว่า กัสสปะผู้เป็นพงศ์พันธ์พรหม ทรงพระยศ
ใหญ่ประเสริฐกว่านักปราชญ์ทั้งหลาย ได้เสด็จ
อุบัติขึ้นแล้ว
พระองค์สมบูรณ์ด้วยอนุพยัญชนะ มี
พระลักษณะอันประเสริฐ 32 ประการ มีพระ-
รัศมีล้อมรอบข้างละวา ประกอบด้วยข่ายรัศมี